मराठी बोधकथा घर पाहावे बांधून !

       घर पाहावे बांधून , लग्न पाहावे करुन अशी एक म्हण आहे . माणसांची ही म्हण कदाचीत पक्षांतही असावी . कारण पक्षी आपला जोडीदार निवडतात, संसार थाटतात, घर ही बांधतात , पिलांना जन्म देतात आणि संगोपनही करतात .

      माणसांच्या घर बांधण्याच्या तर्‍हा निरनिराळ्या आहेत . काही घरे शेणा – मातीची, कुडाची , सारवलेली . काही दगडमातीची , कौलारु छ्प्पर असलेली . तर काहीवर टिनपत्र्याचे छप्पर . काही घरे पक्की विटा सिंमेंटाने बांधलेली आणि वर स्लॅब घातलेली . एका खोलीपासून ते शेकडो खोल्या असणारी माणसांची घरे आहेत . एक दिवस एका खोलीत राहायचे म्हटले तरी वर्षभर पुरतील एवढ्या खोल्या असणारी अवाढ्य घरे माणसांनी बांधून ठेवलेली आहेत .

       माणसांच्या घरबांधणीमध्ये गरजेला कमी महत्त्व असून, ऐपतीला जास्त महत्त्व आहे. ज्याची जेवढी मोठी ऎपत , जेवढा अधिक खर्च करण्याची तयारी , त्याने तेवढे मोठे घर बांधावे . पक्षी मात्र गरजेपेक्षा मोठे घर बांधत नाहीत . पक्षांमध्ये गरीब चिमणी श्रीमंत चिमणी असा भेद नाही . सर्व चिमण्यांची घरे सारखीच गरजेनुसार बांधलेली . उगीचच आहेत म्हणुन चिमणी अवाढ्य घर बांधत नाही .

      मुळामध्ये पक्षी स्वतःसाठी घर बांधत नाही . पक्षी घर बांधतात . आपल्या पिल्लासाठी . पिल्ले लहान असेपर्यंत घरट्यात राहतात . एकदा मोठी झाली की, आई – वडिलांचे घरटे सोडून स्वतंत्र राहतात. आईवडीलांनी बांधलेली घराचा मोह त्यांना होत नाही.

       आम्ही माणसे घर बांधतो . ती स्वतःसाठी व मुलांसाठी बांधतो मुले मोठी होतात. आपल्या पायावर उभी राहतात . पण वडिलोपार्जित घराचा मोह मुलांना सुटत नाही . आई – वडिलांकडे ते घरात हिस्सा मागतात . प्रसंगी डोके फ़ोडण्यापर्यंत मजल जाते . वडिलोपार्जित घरासाठी भांडणार्‍या या मुलांनी पक्षांपासुन काहीतरी धडा घ्यावा .